20 yaş dişi olarak da bilinen 20 lik dişler dışında tüm kalıcı dişler genellikle çocukluk döneminde tamamlanır. Ağızda toplam 4 adet bulunan 20 lik dişler ise yetişkinlik döneminde tamamlanmak üzere çıkmaya başlar . Çene yapısına veya dişin büyüklüğüne göre 20 lik diş, bazı bireylerde kolaylıkla çıkarken bazı bireylerde uzun vadede çıkar.
Bazı kişilerde ise dişin tamamı veya bir kısmı çenede gömülü kalır. Bunun birçok sebebi olabilir. 20 lik dişin gömülü kaldığı durumlarda aşağıdaki sorunlar ortaya çıkabilir:
-Çene yapısının olumsuz etkilenmesi
-Ağzı açma ve çiğnemede zorluk
-Diğer dişlerde şekil bozuklukları ve çürüme riski
-20 lik dişlerin düzenli olarak apse yapması (diş kökleri ve diş etinde iltihaplanma)
-Ağız kokusu
-Boğaz ağrısı
-Geniz akıntısı
-Lenf bezi şişmesi
-Diş eti hassasiyeti
-20 lik dişin üzerindeki dişetinin kızarıp şişmesi
-Diş ağrısı
-Baş ağrısı
-Ateş
20 lik dişler 16 yaş civarında çıkmaya başlayabilir. Çıkmaya başladığı dönemde diş hekimine başvurulmalı ve dişler kontrol altında tutulmalıdır. 20 lik dişi gömülü olan her bireyin dişlerinin çekilmesi gerekmez. Hastanın çene yapısı uygunsa diş hekimi farklı tedavi yöntemlerine başvurabilir ve 20 lik dişin daha rahat çıkmasına yardımcı olabilir. Çeneye gömülü kalarak çıkması mümkün olmayan ve çevresindeki dişlerde çürük riski oluşturan 20 lik dişler ise gerekli tıbbi müdahale ile alınır.
Çene yapısı uygun olmayan bireylerde gömülü olan 20 lik dişin çekilmesi gerekir. Gömülü diş çekimi, sanıldığı kadar korkutucu bir işlem değildir. Dişin ne kadarının gömülü olduğuna ve dişin ağızdaki pozisyonuna göre gerekli tedavi uygulanır. Gömülü 20 lik diş çekimi tanı ve tedavi yöntemleri, genellikle kişiye göre değişkenlik gösterir. Diş, büyük bir kısmı çıkmış bir kısmı gömülü kalmış durumda ise uzman hekimin kararı ile ameliyata gerek kalmadan da çekilebilir.
20’lik Diş Enfeksiyonuna Karşı Alınabilecek Önlemler
Yirmilik dişler diğer dişlere göre daha serttir. Bu da çürüklerin daha kolay oluşmasına zemin hazırlar. Bu nedenle dişler çıktığında enfeksiyon oluşmaması için aşağıdaki önerilere kulak verebilirsiniz:
Günde 2 kere doğru yapılmış bir ağız hijyeni ağızda enfeksiyonlara neden olan bakterileri azaltmaya yardımcı olur. Ağız hijyeni sadece fırça ile mümkün değildir. Diş ipi, gargara gibi ürünleri de bu temizliği yaparken kullanmayı ihmal etmeyin.
Yiyecekler ve bakterileri dişlerden ve diş etlerinden uzaklaştırmak için bol su tüketmeye özen gösterin.
Şekerli besinler özellikle kırık dişlere sıkışarak bakterilere zemin hazırlayabilir.
Diş hekimi kontrollerinizi düzenli yaptırın.
Gömülü 20 lik Diş Ameliyatı
Diş çıkamayacak kadar sıkışmış, çene kemiğine tamamen gömülü pozisyonda veya çıkmak için uygun olmayan bir açıda ise uzman diş hekimi tarafından ameliyat ile alınmalıdır. Ameliyat öncesinde uzman hekimin istediği bazı kan tetkikleri ve röntgen ile dişin durumu değerlendirilir. Gerekli durumlarda antibiyotik tedavisine başlanabilir. Bu gibi durumlarda antibiyotik tedavisi bittikten sonra gerekli cerrahi müdahale yapılır. Gömülü diş çekimi, uzman diş hekimi ve asistanlar tarafından, ilgili 20 lik diş kökünün iğne ile uyuşturulması ve ardından çekilmesi ile gerçekleştirilir. İğne vurulmadan önce sprey türevi anestezikler uygulanarak hastanın enjeksiyonu daha az hissetmesi sağlanır. Ameliyat işlemi de lokal anestezi altında oldukça kısa bir süre içinde gerçekleştirilir. Ameliyat sırasında dişin gömülü olduğu deri kesilerek diş çıkarılır. Açılan bölge dikiş ile kapatılarak işlem tamamlanır. Ameliyatlı veya ameliyatsız 20 lik diş çekimi sırasında ağrı hissedilmez. Hastalar işlem sonrasında eve rahat bir şekilde gidebilir.
Gömülü 20 lik Diş Çekimi Sonrası
Operasyondan bir süre sonra ağızda hafif şişlik hissedilebilir. İyileşme bölgesi zaman zaman ağrıyabilir. Bu normal bir durumdur. Gömülü diş çekimi sonrası 2 saat boyunca bir şey tüketilmemelidir. Birkaç gün sigara ve alkolden uzak durulmalıdır. Çok sıcak, çok soğuk ve asitli yiyecek ve içecekler doktorun belirttiği süre boyunca tüketilmemelidir. Bu tür yiyecekler uyarıcıdır ve ameliyatlı bölgenin iyileşmesini geciktirebilir. Gömülü diş ameliyatı sonrası dikişler zamanla kaybolarak iyileşme gerçekleşir. Bazen de dikişlerin alınması için 7- 10 gün sonra polikliniğe başvurmak gerekir. Diş çekimi sonrasında uzman diş hekiminin kişiye özel uyarılarına mutlaka uyulmalıdır. Ağrı oluşması durumunda, hekimin önerdiği ağrı kesiciler ile ağrı bir miktar hafifletilebilir.
Gömülü 20 lik Diş Çekimi Yaptıranlar
Gömülü 20 lik diş çekimi yaptıran bireyler kısa bir süre ağrı, şişkinlik gibi yan etkiler ile karşı karşıya kalabilirler; fakat uzun vadede ağız sağlıkları olumlu etkilenir. Diğer dişlerde 20 lik dişlerin sebep olduğu baskı azalacağından, dişlerde çürük oluşma riski düşer. Bazı durumlarda, sıkışıklık sebebi ile şekil bozukluğu oluşan dişler zamanla düzelebilir.
Birçok kişi gömülü 20 lik dişlere sahiptir. Bununla birlikte, 20 lik diş çekiminden çekinerek diş hekimine başvurmayan veya bazı problemlerden sonra başvuran kişi sayısı oldukça fazladır. Gömülü olan dişleri aldırma işlemi, günümüzde oldukça kolaydır. Güncel sağlık teknolojileri ve gelişen tıp bilimi ile diş hekimleri operasyondan sonra oluşabilecek komplikasyonları en aza indirmeyi hedefler. Bireyler genellikle diş çekiminden hemen sonra normal yaşamlarına devam edebilirler.
İyileştirmeyi hızlandırmak için şu önerileri uygulayabilirsiniz:
Yirmilik diş çekimi sonrası ağrı ve şişkinlik için belirli aralıklarla çenenize soğuk kompres uygulayabilirsiniz. Çekim öncesi de “20’lik diş ağrısına ne iyi gelir?” diye düşündüğünüzde soğuk kompresi aklınıza getirin.
Kanamayı engelleyen kan pıhtısını çok fazla hareket ettirmemek için tükürmemeye, pipetle içecek tüketmemeye özen gösterin.
Bol su için. Ancak 20’lik diş çekimi sonrası 24 saat boyunca alkol, sıcak ve gazlı içecekler tüketmeyin.
Operasyondan sonra yaklaşık 1 hafta süresince ağzınızı tam olarak açamayabilirsiniz. Bu süreçte de sert yiyeceklerden kaçının ve yumuşak gıdalarla beslenin.
Sigara içmekten kaçının.
Diş çekimi sonrası şu sorunlarla karşılaşırsanız mutlaka doktorunuzu arayın:
Nefes almada ve yutmakta güçlük çekiyorsanız
Kanama 1-2 gün sonra durmaz veya ağrı bir haftadan daha uzun sürerse
Yüzdeki ve çenedeki şişlik birkaç günden fazla sürerse
Uyuşukluk hissederseniz
İrin ve kötü koku fark ederseniz
Ateşiniz varsa.
Gömülü 20 lik diş çekimi yaptıran bireyler kısa bir süre ağrı, şişkinlik gibi yan etkiler ile karşı karşıya kalabilirler; fakat uzun vadede ağız sağlıkları olumlu etkilenir. Diğer dişlerde 20 lik dişlerin sebep olduğu baskı azalacağından, dişlerde çürük oluşma riski düşer. Bazı durumlarda, sıkışıklık sebebi ile şekil bozukluğu oluşan dişler zamanla düzelebilir.
